Toegankelijkheid

Skip to main content

Bomen en landschapselementen

Eigenschappen wegbeplanting

Werpsterwei tussen Baaium en Wjelsryp

Op een aantal plekken in Waadhoeke is de beplanting langs wegen waardevol voor het landschap. Het gaat om bomen langs wegen die een belangrijke overgang in het landschap benadrukken of een overgang van dorp naar landschap. Ook gaat het om beplantingen langs wegen die een belangrijke route markeren. Het zijn:

  • De wegbeplanting langs de Hoarnestreek/oude zeedijk
  • De wegbeplanting aan de randen van de Middelzee
  • De Salverderweg als oudste route van Franeker naar Leeuwarden
  • De Rijksstraatweg, een generatie jongere route van Franeker naar Leeuwarden
  • De wegbeplantingen aan de entrees van dorpen

Ook zijn er enkele smalle dichtbeplante wegen in de omgeving Wjelsryp/Baaium . Deze wegen vallen op door hun bijzonder smalle profiel en korte plantafstanden. Dit levert bijzondere kleinschalige routes die in Fryslân zeldzaam zijn.

De eigenschappen van wegbeplantingen zijn door de eeuwen heen veranderd. 

Nuttige wegbeplanting uit de tijd van Napoleon

Rond 1800 werden onder Napoleon voor het eerst planmatig bomen langs wegen geplant. Dit vooral voor beschutting en als fundament voor modderige wegen. Napoleons wegen waren kaarsrecht, gericht op de kerktorens van plaatsen. De beplanting bestond uit een soort bomen die langs beiden zijden van een weg werden aangeplant.

Mooie wegbeplanting van de 19e en 20e eeuw

Vanaf 1850 werd door de overheid welbewust boombeplanting langs wegen aangebracht. Dit gebeurde ter ondersteuning van routes maar zeker ook vanwege de schoonheid van beplanting. Langs de oude rijksweg naar Harlingen werden om deze reden iepen geplant. Wegbeplanting van één soort bomen aan één of twee zijden van een weg bleef lang de manier waarop we onze wegen behandelden.

Meervoudige wegbeplanting van de 21e eeuw

In de 21e eeuw komt er meer aandacht voor andere belangen en functies. Naast beschutting en schoonheid wordt biodiversiteit belangrijk. En merken we dat we aandacht moeten besteden aan de bestrijding van ziekten en plagen. Meersoortige beplanting van bomen en bermbeheer dat gericht is op biodiversiteit helpt om ziekten en plagen in wegbeplanting te voorkomen.

Belang van het tijdsbeeld

De manier van beplanting van wegen verschilt per tijd. Tegenwoordig kiezen we vaak voor een meervoudige wegbeplanting. Dit om te voorkomen dat wegbeplantingen kwetsbaar zijn en om de biodiversiteit te verhogen.

Als er oude eensoortige lanen zijn met een grote cultuurhistorische betekenis, dan is een afweging nodig. Dit is een afweging tussen het beeld uit het verleden en de risico’s voor het uitvallen van bomen door ziekte in de toekomst.

Oude bomen langs It Bosk